آزمون نظام مهندسی معماری

 

آزمون نظام مهندسی معماری: سه صلاحیت کلیدی برای معماران حرفه‌ای

آزمون نظام مهندسی معماری، دروازه‌ای است برای اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی معماری که معماران را مجاز به انجام فعالیت‌های حرفه‌ای نظارت، اجرا و طراحی در پروژه‌های ساختمانی می‌کند. این آزمون در سه صلاحیت مجزا برگزار می‌شود که هر یک نیازمندی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارند:

۱. صلاحیت طراحی معماری (Architectural Design) ✍️

این آزمون، که منحصر به رشته معماری است، چالش‌برانگیزترین بخش محسوب می‌شود.

• ماهیت آزمون: برخلاف نظارت و اجرا که تستی هستند، آزمون طراحی کاملاً تشریحی و ترسیمی است و معمولاً ۷ تا ۸ ساعت به طول می‌انجامد.
• هدف: سنجش توانایی معمار در طراحی یک ساختمان بر اساس یک برنامه فیزیکی مشخص (مانند یک پلاک ثبتی فرضی) با رعایت کامل مبحث چهارم (الزامات عمومی ساختمان) و سایر مباحث مرتبط (مانند حریق، آسانسور، پارکینگ، نورگیری و…).
• ملاک قبولی: طرح ارائه شده باید از نظر ابعاد، فضاها، دسترسی‌ها و جزئیات فنی ترسیمی، با تمامی ضوابط مقررات ملی ساختمان مطابقت داشته باشد. قبولی در این آزمون نیازمند تسلط عملی بر مباحث و سرعت بالای ترسیم است.

۲. صلاحیت نظارت معماری (Architectural Supervision) ????

این آزمون مشابه سایر رشته‌ها تستی و از نوع کتاب باز است.

• تمرکز: بر کنترل کیفیت اجرای پروژه، اطمینان از انطباق جزئیات ساختمانی با نقشه‌های معماری و محاسباتی، و رعایت اصول فنی و ایمنی در حین کار.
• ماهیت سؤالات: ۶۰ سؤال تستی که بر محوریت مباحث الزامی و مرتبط با معماری (مانند مباحث ۲، ۳، ۴، ۵، ۱۲، ۱۹ و…) طرح می‌شوند.
• ملاک قبولی: کسب حداقل ۵۰٪ نمره (۳۰ سؤال صحیح از ۶۰ سؤال). موفقیت در این بخش، به مهارت جستجوی سریع ضوابط در کتاب‌های مقررات ملی بستگی دارد.

۳. صلاحیت اجرا معماری (Architectural Execution) ????

جدیدترین صلاحیت افزوده شده که بر جنبه‌های مدیریت پروژه تأکید دارد.

• تمرکز: بر مدیریت کارگاه، آشنایی با روش‌های ساخت، مدیریت قراردادها و پیمان‌ها، ایمنی محیط کار، و برنامه‌ریزی و کنترل پروژه.
• ماهیت سؤالات: ۶۰ سؤال تستی که علاوه بر مباحث مشترک نظارت، بخش قابل توجهی از آن مربوط به مدیریت ساخت، قوانین کار، بیمه و مسائل حقوقی در پروژه‌ها است.
• نقش: مهندس اجرا به عنوان مجری ذی‌صلاح، مسئولیت کامل ساخت و ساز را از لحاظ کیفیت و فنی بر عهده می‌گیرد.

نکته کلیدی: به دلیل ماهیت کتاب باز بودن آزمون‌های نظارت و اجرا، معماران باید علاوه بر مطالعه دقیق مفاهیم، حتماً از ابزارهای کمکی مانند کلیدواژه معماری برای ارجاع سریع به شماره صفحات مربوطه در مباحث مقررات ملی استفاده کنند.